In het zomernummer van Nijmeegs Katern staan weer twee artikelen. Het eerste artikel gaat in op de geschiedenis van de bioscopen in Nijmegen ná de Tweede Wereldoorlog. In het dubbeldikke Nijmeegs Katern van 2024, nr 4, schreven de auteurs Anthony Livius en Rosa Raeijmaekers al een artikel over de geschiedenis van de bioscopen in het Interbellum, met name over het City Theater, een volksbioscoop. Anthony Livius schrijft nu met Lukas Puts over de noodbioscopen ná het bombardement en ná de frontstadperiode, de moeizame wederopbouwtijd, de concurrentie van oude en nieuwe bioscoopondernemingen en uiteindelijk over de fraai ontworpen
bioscopen die in de jaren ’50 als nieuwe lichtpaleizen verrezen in het
nieuwe centrum van Nijmegen. Het archief van de Carolus bioscoop is
overgedragen aan het RAN en sinds kort toegankelijk voor publiek.

Een kort artikel gaat vervolgens in op een prachtige 17de-eeuwse roemer,  een drinkglas, met een uitzonderlijke gravering. Na heel veel gepuzzel konden de amateurarcheologen van de Nederlandse Archeologievereniging (AWN) afdeling Nijmegen e.o. niet alleen de in 1996 gevonden 120 glasscherven samen lijmen tot een 25 cm hoog glas maar wisten zij ook te achterhalen wat voor een afbeelding er in het glas werd gegraveerd. Mark van Loon schreef het artikel en laat het engelengeduld van de archeologen zien.

 

In de april aflevering van Nijmeegs Katern 2025 staan wederom twee artikelen. In het eerste artikel wordt door Esther Op de Beek het verhaal verteld van een viertal redacteuren van dagblad De Gelderlander die in 1956 de spot dreven met de experimentele poëzie van die tijd. Onder de titel De Quartslamp schreven zij onder pseudoniem in een vloek en zucht een boekje met experimentele gedichten. Dit lieten zij drukken en stuurden het als recensie-exemplaar naar diverse andere dagbladen. De recensies uit die kranten werden nadien natuurlijk breed uitgemeten in een groot artikel in De Gelderlander.

In het andere artikel gaat auteur Jan Jansen in op het feit dat naast de Hezelpoort onder het spoor in 1931 een tweede tunnel voor voetgangers en fietsers werd geopend. Vanwege de grote gebogen vorm ging deze al snel De Gaper heten. Onder het nabijgelegen drukke goederenspoorlijntje naar de haven was kort daarvoor ook al een voetgangerstunneltje gebouwd. Aldus werden ook toen al onveilige verkeerssituaties aangepakt.

 

 

 

 

 

 

In het eerste nummer van Nijmeegs Katern van 2025 staan een paar prachtige foto’s van Maria Austria (1915-1975), een van oorsprong Boheemse fotografe die vanaf de jaren ’50 naam maakte in Nederland. Het artikel gaat vooral in op de foto’s die Maria Austria maakte van Nijmegen in 1954, een heus ‘fotoverhaal’, dat werd gepubliceerd in zaterdageditie van het Algemeen Handelsblad. De auteur van het artikel, Martien Frijns, schreef ook de vuistdikke Fotobiografie over haar.

Het tweede artikel is een verhaal over het Nimweegs dialect, dat behoort tot de ’taalgroep’ van het zogenaamde Kleverlands. Auteur Lex Schaars breekt samen met een ‘Werkgroep’ een lans voor een erkende status van het Gelders Kleverlands, dat wezenlijk anders is dan het Nedersaksich Gelderse dialect, zoals dat bijvoorbeeld in Zutphen wordt gesproken.

In een laatste artikel vertelt Melchior de Grood over de columnist Naodus fan Nimweghe, die van 1936 tot 1940 in ’t Nimweegs in De Gelderlander schreef. Pas onlangs werd ontdekt dat de onder pseudoniem publicerende Naodus Bernard van Herwaarden is. Deze persoon figureert (onder een andere naam) in de pas verschenen roman Kiemrot van zijn kleindochter Hedwig van Herwaarden.

 

 

 

 

 

 

Ingesloten in het Nijmeegs Katern van februari vindt u de contributienota en het ledenpasje.

 

Het laatste nummer van Nijmeegs Katern van dit jaar, 2024 nr 5, telt
wederom twee artikelen. Het eerste gaat over een Latijns handschrift van Petrus Roovers uit 1627, dat zich bevindt in de norbertijner abdij van Berne in Heeswijk-Dinther. Het werd reeds eerder ontdekt maar is onlangs getranscribeerd en vertaald. Rob Camps schreef een artikel waarin de vertaling van het gedeelte dat over het Nijmeegse norbertinessenklooster gaat is opgenomen. Hierin wordt duidelijk dat het bewaard gebleven archief van de nonnen, dat zich sinds 2008 in het RAN bevindt, bij lange na niet compleet is. Drie van de met name genoemde abdissen en zes weldoeners van het klooster waren niet bekend. Eén van de in 1980 aan de Nonnenstraat opgegraven grafzerken, die van Antonius Forstenborch, doctor in de theologie (thans in het Valkhof Museum), kon gekoppeld worden aan een van de tot nu toe onbekende weldoeners van het klooster.

Het tweede artikel komt van Jos Beerens, die een wandtapijt beschrijft met de beroemde Slag bij Nieuwpoort (1600), naar een ontwerp van Adriaen van de Venne uit 1647. Dit tapijt werd vervaardigd in het vooraanstaande Delftse atelier van Van der Gucht, waar ook de landschapsverdures uit het Nijmeegse stadhuis werden geweven. Rondom de hoofdafbeelding van de slag zijn in de binnenboord, als een politieke boodschap, de hoofdsteden van de Zeventien Provinciën afgebeeld, waaronder ook Nijmegen of Novimagium. De auteur gaat op zoek naar de inspiratie voor de stadsgezichten en komt voor Nijmegen niet uit bij de stedenatlas van Braun en Hogenberg maar bij de kaart der Zeventien Provinciën van Blaeu.