Op zaterdag 22 november zal van 10-12.30 uur in Badhuis-theater aan de Daalseweg 262 de aanbieding van het Jaarboek Numaga 2025 plaatsvinden. Het thema is: Het Valkhof als lieu de mémoire (lokaal, regionaal, nationaal). Als moderator zal Numagavoorzitter Theo Engelen optreden.

 

Het programma ziet er als volgt uit:

Vanaf 9.30 uur: Inloop met koffie

10.00 uur: Jaarrede door Numaga-voorzitter Theo Engelen

10.15 uur: Lied ‘Die Jongens van de Waal’ uitgevoerd door het Roest+ Ensemble

10.20 uur: ‘Hic stetit, hic frendens…’ Latijnse dichtregels op het Valkhof, lezing door Vincent Hunink

10.40 uur: Filmfragmenten over het Valkhof uit de historische collectie van Nijmegen Blijft in Beeld

11.00 uur: PAUZE

11.20 uur: Het Valkhof vanuit verschillende perspectieven, lezing door Marc van Roosmalen over de recente plannen ter herinrichting van het Valkhofpark en de omgang met het hier aanwezige erfgoed; aansluitend gelegenheid tot vragen stellen

12.00 uur: Uitreiking van de eerste drie exemplaren van het Jaarboek Numaga 2025 door Numaga-voorzitter aan Victor en Marie-Louise en Angelique van Haeren, zoon en dochters van Jos van Haeren (1925-1975), verzetsman en spion 1943-1945

12.05 uur: Lied ‘Mien moeder see’ uitgevoerd door het Roest+ Ensemble

12.10 uur : Afsluiting door Numagavoorzitter en aansluitend uitreiking Jaarboek aan de leden.

De entree is gratis voor Numaga-leden. Niet-leden betalen € 5,=

De 17e editie van de Grote Nijmeegse Geschiedenisquiz zal plaatsvinden op 18 oktober van 20.00-22.30 uur in de Nijmeegse Thiemeloods. De inloop is vanaf 19.30 uur.

 

Meedoen is GRATIS, maar je moet je wel even aanmelden.

Er is plek voor 23 teams.

• Meld je  aan met maximaal 5 teamleden, verzin een leuke teamnaam en mail dit naar hetarchief@nijmegen.nl  totdat het vol is.
• Je mag ook  individueel inschrijven! Dan plaatsen we je bij een gezellig team van minder dan 5 man.
• Geen team? Maar toch zin om te komen? Moedig je favoriete team aan vanaf de tribune!

 

Locatie

Thiemeloods, Leemptstraat 34, 6512 EN Nijmegen

 

De Grote Nijmeegse Geschiedenisquiz komt tot stand dankzij:

Maelwael Van Lymborch Huis, Historische Vereniging Numaga, Ex Tempore, Huis van de Nijmeegse Geschiedenis, Regionaal Archief Nijmegen

 

 

Excursie naar Bronbeek

 

Op woensdag 15 oktober organiseert Numaga een excursie naar Bronbeek in Arnhem dat zichzelf omschrijft als ‘Koninklijk Tehuis voor Oud-Militairen en Museum Bronbeek.’

‘s Ochtends bezoeken we onder leiding van een gids het geactualiseerde museum, ’s middags bestaat de gelegenheid om de monumenten en gedenktekens op landgoed Bronbeek te bezoeken.

Tussen de middag kunnen we genieten van de Indonesische eetcultuur. In de Kumpulan (restaurant) van Bronbeek wordt dan namelijk een nasi rames ofwel kleine rijsttafel geserveerd.

 

Buitenplaats Bronbeek is rond 1820 aangelegd. In 1854 kocht koning Willem III het landgoed. In 1863 werd het opengesteld als tehuis voor minder valide koloniale militairen. Deze functie heeft het nog steeds, zij het dat het nu is opengesteld voor alle oud-militairen van de Nederlandse krijgsmacht beneden de rang van officier. Koning Willem III bepaalde in 1863 dat het tehuis door de overheid wordt gefinancierd. Ook dat is onveranderd; Bronbeek valt nog steeds onder het ministerie van Defensie.

Museum Bronbeek is eveneens in 1863 geopend. Anderhalve eeuw heeft het museum de geschiedenis van Nederlandsch-Indië / Indonesië vanuit Nederlands koloniaal perspectief bekeken met als leidende gedachte ‘daar werd iets groots verricht.’ In het voetspoor van de recente discussie over het koloniale verleden van Nederland wordt vanuit verschillende perspectieven gekeken naar het Nederlandse kolonialisme in Indonesië tussen 1816 en 1962.

De vaste collectie vertelt deze geschiedenis aan de hand van persoonlijke verhalen, objecten, foto’s en video’s.
De Numagaleden worden tijdens hun bezoek hierbij door – afhankelijk van het aantal inschrijvingen – een of meer rondleiders gegidst.

 

Praktisch:

De excursie begint om 10:15 uur met koffie in de Kumpulan.

Om 10:45 worden we daar opgehaald door de rondleiders die ons naar het museum begeleiden.

Om 12:30 begint de maaltijd in de Kumpulan met een aperitief.

Na afloop kunt u op eigen gelegenheid het park rond de villa bezoeken.

 

Het adres van Bronbeek is Velperweg 147, 6824 MB Arnhem.

Wie met de auto komt, krijgt het advies de navigatie in te stellen op Velperweg 153.U kunt gratis parkeren op het landgoed. Het parkeerterrein is aan de achterzijde.

Wie met de trein reist, wordt aangeraden om 9:32 uur op Nijmegen Centraal de sprinter naar Zutphen te nemen. De trein arriveert om 10:01 uur op Arnhem Presikhaaf. Het is dan nog een kwartier lopen naar Bronbeek. (de excursiecommissie staat klaar en kent de route)

 

>>> Neemt u uw museumkaart mee.<<<

 

Kosten

€52,50
Inbegrepen koffie bij de ontvangst, de rondleiding, de Indische maaltijd met een aperitief en twee drankjes, en de kosten van de organisatie.

Het bedrag €52,50 p.persoon overmaken op rekeningnummer NL83INGB0000 9726 00 T.N.V.Numaga, én een email te sturen naar

 

excursies@numaga.nl

 

Pas als u heeft betaald bent u aangemeld.

U kunt zich vanaf 15 september tot uiterlijk 1 oktober opgeven.

 

De excursiecommissie,

Claartje van Well

Rob Wolf

 

 

 

 

 

NUMAGA-AVOND OVER PETRUS CANISIUS

 

Dit jaar is het precies een eeuw geleden dat de Nijmeegse burgemeesterszoon Peter Kanis, beter bekend onder zijn gelatiniseerde naam Petrus Canisius, heilig verklaard werd. Canisius (1521-1597) was de eerste Nederlandse jezuïet en werd wereldberoemd met zijn Catechismus die in 1555 verscheen en nog altijd het (in meer dan 25 talen) meest herdrukte boek van een Nederlandse auteur is.

 

In zijn geboortestad liet Canisius tal van sporen na: er is een straatnaam, een basisschool, een parochiekerk, een prominent standbeeld, een ziekenhuis en een roemrucht internaat (inmiddels getransformeerd in de scholengemeenschap met de naam Canisius College).

 

Voldoende reden dus om dieper in te gaan op leven en werk van deze fameuze stadsgenoot. Dat doet Numaga tijdens een bijeenkomst in Het Badhuis. Verschillende facetten van Canisius zullen de revue passeren:

 

Wat maakte Petrus Canisius tot een voorbeeld voor gelovigen die vier of vijf eeuwen na hem leefden. Was het zijn persoonlijke vroomheid, zijn catechismus, zijn irenische omgang met andersdenkenden of zijn directe dan wel indirecte betrokkenheid bij de oprichting van 18 jezuïetencolleges, met gratis middelbaar onderwijs voor jongens van katholieke, lutherse of joodse komaf?

 

Deze vragen komen aan bod in de lezing van Eduard Kimman SJ. Kimman is econoom en trad in bij de Jezuïeten in 1965. Hij is emeritus hoogleraar aan de Radboud Universiteit en tot voor kort pastoor van de Petrus Canisiuskerk aan de Molenstraat.

 

Vincent Hunink is universitair docent Latijn en Vroegchristelijk Latijn en Grieks aan de Radboud Universiteit Nijmegen en redacteur van Jaarboek Numaga. Hij publiceert sinds 1990 vertalingen van vooral Latijnse teksten, recent onder meer van Cicero, Plinius en Augustinus. Hunink gaat in zijn bijdrage in op de activiteiten van Petrus Canisius als productief schrijver. Zijn vele werken zijn nagenoeg alle geschreven in het Latijn. In zijn lezing geeft Hunink een indruk van Canisius’ oeuvre, met enkele korte tekstvoorbeelden ter illustratie.

 

Misschien wel het bekendst is Petrus Canisius als naamgever van het fameuze jezuïetencollege aan de Berg en Dalseweg. Hoe leefde de gedachtenis aan Petrus Canisius voort in het dagelijks leven in het in 1900 geopende Canisius-College?

 

Wies van Leeuwen gaat nader in op deze vraag. Van Leeuwen is architectuurhistoricus en cultuurhistorisch onderzoeker. Hij publiceerde een aantal boeken over (kerkelijke) bouw- en interieurkunst, een biografie van Pierre Cuypers en een monografie over het Canisiuscollege.

De presentatie van het geheel is in handen van Eric Reijnen Rutten, die ook zal stilstaan bij de foutief geplaatst gevelsteen bij het huis waar Canisius niet geboren werd.

Aanvang: 20.00, inloop vanaf 19.30
Locatie: Het Badhuis, Daalseweg 262

Infocentrum WO2Gld, Steigerzaal, Lindenberg, Ridderstraat 27 van 14.00-16.30 uur

Na de bevrijding de draad weer oppakken naar het gewone leven blijkt niet eenvoudig. Het is een tijd van veel vreugde en veel verdriet, van chaos, verlies, hoop en vertrouwen op een betere toekomst tussen het oorlogspuin. Snel terug naar normaal is de wens, maar is dat ook mogelijk voor de mensen die druppelsgewijs vanuit het ingestorte Derde Rijk terugkeren naar huis: de weinige Joden uit de kampen, verzetsmensen, krijgsgevangenen, dwangarbeiders van de Arbeitseinsatz? Daarnaast de duizenden burger-evacués in de regio, die op de valreep bij de bevrijding op drift raakten? Hoe worden zij bij thuiskomst ontvangen? Wat staat hen te wachten? De smaak van de bevrijding blijkt niet alleen zoet, maar is ook bitter.

Op twee lezingenmiddagen schetsen deskundigen de ‘herstart’ van de samenleving in onze regio kort na de bevrijding vanuit het perspectief van deze teruggekeerden. Ook de afrekening met het nationaalsocialisme en collaborateurs, herstelbetalingen en Wiedergutmachung, evenals de eerste Duits-Nederlandse contacten worden geschetst. De sprekers komen met nieuw onderzoek en nieuwe inzichten. Ook de ontwikkelingen dichtbij, aan de Duitse kant van de grens worden verkend. Er is reflectie op het vluchtelingenbestaan van vandaag. Een flankerende expositie in het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis brengt de verschillende groepen ‘thuiskomers’ in beeld.

Organisatie: Stedelijk 4 en 5 Mei Comité Nijmegen, Numaga, Klevischer Verein i.s.m. Vrijheidsmuseum

21 juni Infocentrum WO2 Nijmegen, in de Lindenberg 14.00-16.30 uur

Programma Terugkeer 1945 – 21 juni – Infocentrum WO2

Inloop vanaf 13.30 uur: Steigerzaal, Lindenberg, Ridderstraat 27

14.00 Opening Maarten de Wit, voorzitter Stichting Stedelijk 4 en 5 mei Comité Nijmegen

14.10 Filmbeelden terugkeer o.a. Deken Teulings

14.20 Terug naar huis, maar hoe? Terughaalacties uit de Duitse kampen, mei-juli 1945 Henk Termeer, historicus

Zeker 450.000 Nederlanders overleven de Duitse kampen, maar zitten op 5 mei 1945 nog vast in het net verslagen Nazi-Duitsland. Waarom moesten die politieke gevangenen, krijgsgevangenen en dwangarbeiders zolang wachten op hun repatriëring? Velen zijn pas eind mei of zelfs pas in juni en juli door particulieren vanuit grensstad Nijmegen teruggehaald voordat ze naar hun woonplaatsen kunnen terugkeren.

14.40 Elkaar weer ontmoeten. Hernieuwde grenscontacten na 1945 Jan Brauer, historicus

De oorlog had diepe wonden geslagen in de open grenssamenleving waar de Nederlandse en Duitse buren elkaar zo goed kenden. Na mei 1945 moet eerst het eigen leed worden verwerkt en worden afgerekend, gezuiverd en puin geruimd. Schoorvoetend zoekt men elkaar weer op om praktische grenskwesties op te lossen. Een schets van de alledaagse problemen in de grensregio, de eerste toenaderingspogingen en de geleidelijke normalisering van het lokale grensverkeer.

PAUZE

15.20 Rückkehr zur Normalität und zur Demokratie – Het Duitse perspectief Katrin Bürgel, stadsarchivaris Kleef

In het voor 80% verwoeste Kleef staat de geëvacueerde burgerbevolking bij hun terugkeer voor enorme problemen. Hoe wordt het dagelijks leven georganiseerd? Een nieuwe bestuursstructuur is nodig voor de wederopbouw. Welke kansen biedt dit voor de democratie? Veel inspanningen zijn nodig om te (over)leven tussen de puinhopen, maar ook om onder de geallieerde bezettingsmacht terugkeer naar democratie mogelijk te maken.

(NB Lezing in het Duits met NL-toelichting)

15.40 Slotgesprek – Vluchten en terugkeer, vroeger en nu.
Observaties, reflecties van de Nijmeegse schrijver, dichter Qader Shafiq, directeur Bureau Wijland en pedagoog, musicus Thomas Ruffmann, voorzitter Haus der Begegnung in Kleef.

Muzikale afsluiting door violist Thomas Ruffmann

Entree is vrij, om zeker te zijn van een zitplaats is reserveren gewenst, via website Vrijheidsmuseum: https://vrijheidsmuseum.nl/